Bewonersbegeleiding
Stedelijke vernieuwingsoperaties hebben een grote impact op de wereld van bewoners. Vaak zijn zij echter nauwelijks betrokken bij visie- en planvorming door gemeenten en woningcorporaties. Dit leidt niet alleen tot veel onbegrip en weerstand, het is bovendien een gemiste kans om locale expertise om te zetten in een kwaliteitsimpuls voor de maatregelen.
Bind organiseert en ondersteunt in concrete vernieuwingsprojecten de participatie van bewoners en geeft ze daarmee een stem in de beleidsvorming. Bind was ook medeoprichter van het Europese netwerk R4R Europe waarin actieve bewoners elkaar troffen en ervaringen uitwisselden. Dit is voortgezet in de netwerkorganisatie Rootlink. Van bewonersparticipatie naar bewoners als initiatiefnemers en experts!
Europees Bewonerscentrum: R4R Europe
Opdrachtgever: zelf geinitieerd
Tijdens een bezoek aan Birmingham in 2002 met twee vrouwen uit de Haagse Schilderswijk kwamen we in aanraking met R4R: Residents for Regeneration. Het idee werk bedacht door de bewoners uit de wijk Balsall Heath en hun inspirator Dick Atkinson. Zij hadden na jarenlang hard werken, actie voeren en opbouwende projecten draaien een wending aan hun wijk weten te geven. Nu werden ze veel gevraagd om elders bewoners en professionals te adviseren. R4R was de organisatievorm.
In R4R wordt bewonerskennis ontsloten, gewaardeerd (ook financieel) en vermeerderd. Belangrijker misschien nog wel: de bewoners inspireren en bemoedigen elkaar bij het doorgaan in de strijd voor een betere wijk, reiken elkaar slimme tactieken aan en laten professionals delen in hun kennis en betrokkenheid. Douwe Wielenga vormde van 2002-2007 een van de drie Musketiers die de stichting oprichtte en activiteiten organiseerde. Het resulteerde onder meer in twee grote internationale bijeenkomsten onder de naam Resident University (2004 Den Haag, 2006 Birmingham), een serie internationale workshops (Dortmund, Rotterdam, Antwerpen 2x, Den Haag, Birmingham), de film Resident Experts en bezoeken aan onder andere Bulgarije, Litouwen, Denemarken, Italie.
R4R heeft Douwe veel inspiratie, bezieling en echte ontmoetingen met mensen opgeleverd en daarmee vrienden door heel Europa. In zijn projecten doet hij nog steeds regelmatig een beroep op zijn ervaringen, contacten en inspiratie. Vaak ook samen met Willem Giezeman en Ellen Hiep.
Buurtcoach Holy Zuid-Oost in Vlaardingen
Opdrachtgever: Waterweg Wonen, Vlaardingen
Woningcorporatie Waterweg Wonen was vanaf 1999 bezig zich te orienteren op de toekomst van de wijk Holy Zuid-Oost. Deze eind jaren '60, begin jaren '70 gebouwde wijk kent enkele lange, hoge flatgebouwen, 3/4-laagse galerijflats, eengezinswoningen en veel groen. Op het eerste gezicht was er niet veel aan de hand. Maar er was iets. En dat lag heel genuanceerd en precies.
5 buurtcoaches werden eind 2002 over de wijk verdeeld. Elke coach had tot taak om de bewoners van haar of zijn buurt te ondersteunen bij het formuleren van hun toekomstvisie op het gebied. Elk ging daarbij aan de slag met zijn eigen methoden en technieken, toegesneden op de buurt en de eigen persoon. Op Douwe Wielenga maakte het diepe indruk dat bewoners van een bepaald complex zelf opriepen te stoppen met lapwerk. Als je ECHT in gesprek gaat en luistert, blijken mensen zelf om sloop te vragen! Het hele traject leverde prachtige gesprekken en diepe inzichten in de wijk op en leidde uiteindelijk tot een scherpe toekomstvisie bij Waterweg Wonen. Zie het prachtige boekje.
In 2003 werd de volgende stap gezet. Nu er per complex een strategische keuze lag, moesten er concrete plannen komen. Nu was het zaak om per complex de strategie uit te werken in concrete plannen en kostenramingen. Ook nu werd er intensief gewerkt met bewoners, waarbij de buurtcoach de vertaalslag naar de techneuten maakte. Het was een vruchtbaar proces: de 24-uurs kennis van bewoners van een gebouw helpt om de ingrepen nauwkeurig en op maat te maken. En ook om wat te doen aan klachten, die blijven liggen als alleen de strategie wordt uitgevoerd.
De samenwerking tussen de buurtcoaches en de inspirerende ervaringen leidden tot de oprichting van het buurtcoachnetwerk: www.buurtcoach.nl. Naast een prachtig boekje leverde het ook een aantal prachtige bijeenkomsten op met ca. 50 professionals die bezig zijn met 'eerstelijnswerk in wijken' of daarin initierend en sturend zijn. Een van de mooie uitkomsten was de typering van het effect op de langere termijn. In eerste instantie is er na zo'n intensieve periode namelijk niet veel meer waar te nemen. Maar er is altijd nog zoiets als 'the memory of water': het natuurverschijnsel dat water dat eerder bevroren is geweest sneller weer opnieuw bevriest.
Begeleiden huurdersorganisaties
Huurdersorganisaties zijn clubs van vrijwilligers die tegenspel moeten bieden aan grote, professionele woningcorporaties. Dat is een lastige rol. Bind heeft verschillende van deze organisaties ondersteund bij het bepalen van hun koers en strategie en bij het ten uitvoer brengen van nieuwe plannen.Een mooi voorbeeld hiervan is het Initiatiefrecht dat Huurdersbelangenvereniging Haag Wonen (HVHW) in de samenwerkingsovereenkomst wist vast te leggen. Bind ondersteunde vier bewonersgroepen die lid zijn van HVHW bij het maken van plannen om hun woningen te verduurzamen. Doordat de bewonersstem klank kreeg en de corporatie werd meegenomen in het proces is in verschillende complexen een duurzame investering gedaan met steun van alle betrokkenen!
